کارگاه نگارش و ویرایش

تصفیه‌حساب یا تسویه‌حساب؟

    ما حسابمان را با دیگران صاف می‌کنیم؛ یعنی با آنان تصفیه‌‌حساب می‌کنیم.‌ اما، در کارهای بانکی و امور مالی و حساب‌داری‌ها، معمولاً تسویه‌‌حساب می‌کنند. البته فرایندِ تصفیه‌حساب معمولاً بعد از تسویه‌حساب صورت می‌گیرد. 🕯 توضیح بیشتر: «تصفیه»، هم‌ریشه با «صاف»، یعنی صاف کردن و پالایش کردن، پالودن، پاک و خالص کردنِ چیزی (از …

تصفیه‌حساب یا تسویه‌حساب؟ ادامه »

موظف یا مؤظف؟

  🔹 گاهی می‌بینیم واژه‌های «موظف» و «موفق» را با همزه به‌اصطلاح روی کرسیِ «و» می‌نویسند (یعنی مؤظف* و مؤفق*).🔹 دو واژهٔ عربیِ «موظف» و «موفق» همزه ندارند. این دو، به‌ترتیب، اسم مفعول از مصدرهای «توظیف» و «توفیق»اند. وقتی این دو را با همزه بنویسیم، گویی از «تأظیف» و «تأفیق» گرفته شده‌اند!🔹 مقایسه کنید با: …

موظف یا مؤظف؟ ادامه »

گیومه

  «گیومه» (guillemet) از زبان فرانسه/ فرانسوی وارد فارسی و چندین زبانِ دیگر شده‌است. این واژه از نام گیوم لو به (Guillaume Le Bé)، کنده‌کار و گراوورسازِ قرن شانزدهم، گرفته شده‌است. نویسنده: سید حمید حسنی

فاصلهٔ «را» از مفعول

  🔸️ مثالی نادر و تقریباً استثنایی 🔹 همیشه نباید «را» را به مفعول نزدیک کرد. ویراستارانِ باتجربه هرگز مکانیکی عمل نمی‌کنند. موضوع با ذکرِ مثال روشن‌تر می‌شود:«روسیه دستورِ اخراجِ ۷۵۵ دیپلمات آمریکایی از خاکِ خود را صادر کرد.» (درست)«روسیه دستورِ اخراجِ ۷۵۵ دیپلمات آمریکایی را از خاکِ خود صادر کرد.» (نادرست و کژتاب) نویسنده: …

فاصلهٔ «را» از مفعول ادامه »

واژهٔ «داوطلب» از کجا آمده؟

  واژهٔ «داوطلب» از کجا آمده؟  🔹 «داو» واژه‌ای فارسی به‌معنی نوبت و نوبتِ بازی‌ست.🔹 «طلب» < «طلبنده» واژه‌ای فارسی‌شده به‌معنی طلب‌کننده و درخواست‌کننده است.فعل «طلبیدن» برگرفته از واژهٔ «طلب» (عربیِ کلاسیک) است و با امکانات ویژهٔ فعل ساده (فعل بسیط) ساخته شده‌است. 🔹 جمعِ «داوطلب»، «داوطلبان» است. 🔑 نکته: کاربرد فعلِ «طلبیدن» در زبان …

واژهٔ «داوطلب» از کجا آمده؟ ادامه »

ماضیِ نقلیِ گفتاری

بنویسیماین فیلم‌و چن بار دیده‌م.هنوز ناهار نخورده‌م.مونده‌م چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومده‌ن. ننویسیماین فیلم‌و چن بار دیدم.هنوز ناهار نخوردم.موندم چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومدن. نویسنده: بهروز صفرزاده

مبدأ و منشأ

  م + ب + د + أم + ن + ش + أ حرف پایانیِ دو واژهٔ «مبدأ» و «منشأ»، الف با همزه بر روی آن است نه الف و همزهٔ تنها. 🔹 گاهی می‌بینیم که این دو را به‌شکل «مبداء» و «منشاء» می‌نویسند. این شیوه درست نیست؛ چون الف و همزهٔ تنها ویژهٔ …

مبدأ و منشأ ادامه »

سؤال

این واژهٔ پربسامد را به همین شکل می‌نویسیم: سؤال.🔸 «سئوال»* نادرست است؛🔹 «سوآل»* نادرست نیست، اما نامعمول است؛🔹 «سوال»* هم تلفظ را به‌درستی نشان نمی‌دهد و بعضاً تنها در متن‌های کهن کاربرد داشته‌است. نویسنده: سید حمید حسنی

موفق یا مؤفق؟

🔹 گاهی می‌بینیم واژهٔ «موفق» را با همزه به‌اصطلاح روی کرسیِ «و» می‌نویسند (یعنی مؤفق*). 🔹 واژهٔ عربیِ «موفق» همزه ندارد. اسم مفعول از مصدرِ «توفیق» است؛ دقیقاً یعنی توفیق‌داده‌شده (ازسوی خداوند). وقتی با همزه بنویسیم، گویی از «تأفیق» گرفته شده‌است! 🔹 مقایسه کنید با: «مؤثر» و «مؤلف»، که به‌ترتیب با «تأثیر» و «تألیف» هم‌ریشه‌اند. …

موفق یا مؤفق؟ ادامه »

× چگونه می‌توانیم به شما کمک کنیم؟