فهرست مقالهها (از جدید به قدیم):
پانزده مقالهٔ «مُشاکِل، بحر»، «مشترَک»، «مَشطور»، «مُصَرَّع»، «مُضارِع، بحر»، «مُقْتَضَب»، «مُنْسَرِح»، «نایِر/ نائِر/ نایِره/ نائِره»، «نَفاذ»، «نقص»، «وافر»، «وصل»، «وَقْص»، «هَتْم»، و «هَزَج»، در دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ج۶، ۱۳۹۵.
سیودو مقالهٔ «فرزاد، مسعود»، «فصل»، «قاطع»، «قافیه»، «قبض»، «قریب»، «قصر»، «قَصْم/ قَصَم»، «قطع»، «قَطْف»، «قَلیب، بحر»، «قید» ، «کامل»، «کشف»، «کَفّ»، «متدارک، بحر»، «متدارک، قافیه»، «مترادف»، «متراکب»، «متّفقالارکان»، «متقارب»، «متکاوِس»، «متواتِر»، «مُجْتَثّ»، «مَجریٰ»، «مَجزوء/ مَجزُوّ»، «مختلفالارکان»، «مدید»، «مُزاحَف»، «مزید»، «مُستَحدَث، بحور»، و «مستزاد»، در دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ج۵، ۱۳۹۳.
بیستودو مقالهٔ «سیاقَهُالأعداد»، «شایگان»، «شَتْر»، «شجرههای اَخْرَب و اَخْرَم»، «شَطْر»، «شَکْل»، «شمسِ قیسِ رازی»، «صحیح»، «صدر (۱)»، «صدر (۲)»، «صَلْم»، «طرد و عکس»، «طَرَفان»، «عَرَج»، «عقل»، «عمیق»، «عیوبِ قافیه»، «غایَت»، «غریب»، «غلوّ»، «غیرمنقوط»، و «فاصله»، در دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ج۴، ۱۳۹۱.
«تاریخچهٔ آواشناسی و سهمِ ایرانیان»، نامهٔ فرهنگستان، دورهٔ یازدهم، شمارهٔ ۲ (شمارهٔ مسلسل: ۴۲)، تابستان ۱۳۸۹، صص۱۸۹–۱۹۱.
بیستودو مقالهٔ «خَرْب»، «خَرْم»، «خروج (در قافیه)»، «خَزْل»، «خَزْم»، «دخیل»، «ذوبحرین»، «راهِ اَعشی»، «رَبْع»، «رَجَز (بحر)»، «رِدْف»، «رَسّ»، «رَفْع»، «رَمَل (بحر)»، «رَویّ»، «زَحْف»، «زَلَل»، «سالم»، «سریع (بحر)»، «سَلاست»، «سَلْخ (در عروض)»، و «سِناد»، در دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ج۳، ۱۳۸۸.
«فرهنگ فارسیِ اَعلام؛ اثری تازه با ویژگیهای نو»، مجلّهٔ فرهنگنویسی (ویژهنامهٔ نامهٔ فرهنگستان)، دورهٔ اوّل، شمارهٔ ۱، دیِ ۱۳۸۶، صص۲۷۰–۲۷۹.
این مقاله در «ششمین جشنوارهٔ نقد کتاب» (۱۳۸۸)، در رشتهٔ «زبانشناسی»، نقدِ برگزیدهٔ سال شناخته شد و جایزه، لوح افتخار، و تندیسِ ویژهٔ جشنواره را برد.
شش مقالهٔ «تحفهالعراقین»، «جامعُالحروف»، «حَذّ (حَذَذ)»، «حذف (در عروض)»، «حرکات قافیه»، و «حروف قافیه»، در دانشنامهٔ زبان و ادب فارسی، به سرپرستیِ اسماعیل سعادت، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ج۲، ۱۳۸۶.
«فرهنگِ باشور (کُردی ـ کُردی ـ فارسی)»، مجلّهٔ گویششناسی (ضمیمهٔ نامهٔ فرهنگستان)، دورهٔ سوم، شمارهٔ ۱ و ۲ (شمارهٔ مسلسل: ۵)، زمستان ۱۳۸۵، صص۲۱۴–۲۱۶.
«تذکرهٔ نصرآبادی»، در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، به سرپرستیِ کاظم موسوی بجنوردی، تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی، ج۱۴، ۱۳۸۵.
«تشابهات و تفاوتهای «پیکره» و «فرهنگ بسامدی» از دیدگاهِ فرهنگنگاری»، مجلّهٔ گزارش فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دفتر اوّل، زمستان ۱۳۸۴، صص۸۹–۹۲.
«نگاهی به انواع اشتباهات زبانی در صدا و سیما»، در مجموعهٔ زبان و رسانه (با گرایش به زبان فارسی و رادیو؛ مجموعهمقالاتِ هماندیشی زبان و رسانه)، به کوشش محمّدِ پَروَری، تهران: طرح آینده، ۱۳۸۴، صص۱۴۹–۱۷۳.
«سنجش عروضیِ اشعار عربیِ گلستان سعدی»، مجلّهٔ گوهران، شمارهٔ ۶، زمستان ۱۳۸۳، صص۱۵۶–۱۶۵.
«فارسی قمی»، مجلّهٔ گویششناسی (ضمیمهٔ نامهٔ فرهنگستان)، سال اوّل، شمارهٔ ۱، تیر ۱۳۸۵، صص۱۲۲–۱۲۶.
«نقد و معرّفی فرهنگ توصیفیِاصطلاحات عروض»، نامهٔ فرهنگستان، دورهٔ ششم، شمارهٔ ۱ (شمارهٔ مسلسل: ۲۱)، تیر ۱۳۸۲، ص۲۶۰.
«نرمافزار فارسیِ لیریکا پِرسیکا»، مجلّهٔ کتاب ماه (ادبیّات و فلسفه)، سال ششم، شماره ۴ (شمارهٔ پیاپی: ۶۴)، بهمن ۱۳۸۱، صص۱۲۸–۱۲۹.
«معرّفی یک نرمافزار کارآمد در تحقیقات ادبی ـ زبانشناختی»، خبرنامهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شمارهٔ ۷۶، سال هفتم، اردیبهشت ۱۳۸۱، ص۵.
«ضرورتِ تهیّهٔ فرهنگهای بسامدی برای زبان فارسی»، مجلّهٔ کتاب ماه (ادبیّات و فلسفه)، سال پنجم، شمارهٔ ۱ (شمارهٔ پیاپی: ۴۹)، آبان ۱۳۸۰، صص۱۴۰–۱۴۵.
«آهنگسازی برای تمام قرون (به انگیزهٔ اجرای آثار بتهوون در تالار وحدت)»، روزنامهٔ همشهری، ۲/۱۲/۱۳۷۹، شمارهٔ ۲۳۴۶، سال نُهُم، ص۱۸.
«نگاهی به دو کتاب درسیِ دانشگاهی در عروض و قافیه»، مجلّهٔ شعر، سال هفتم، شمارهٔ پیاپیِ ۲۶، تابستان و پاییز ۱۳۷۸، صص۱۲۲–۱۲۹.
«سکته در شعر فارسی»، مجلّهٔ شعر، سال هفتم، شمارهٔ پیاپیِ ۲۵، بهار ۱۳۷۸، صص۱۰۲–۱۰۹.
«فین تیسن (Finn Thiesen)، حافظشناس تمامعیار دانمارکی»، مجلّهٔ شعر، سال ششم، شمارهٔ پیاپیِ ۲۳، تابستان ۱۳۷۷، صص۵۵–۵۷.
«اثری درباره ادبیّات منظومِ فرانسه»، مجلّهٔ شعر، سال ششم، شمارهٔ پیاپیِ ۲۲، بهار ۱۳۷۷، صص۸۲–۸۹.
«تأمّلی در کتاب آموزشیِ قافیه و عروض سال چهارم دبیرستان»، مجلّهٔ شعر، سال دوم، شمارهٔ پیاپیِ ۱۱، تیر ۱۳۷۳، صص۱۶–۲۱.
«کتابی در عروض به زبان انگلیسی»، مجلّهٔ گلچرخ، شمارهٔ ۱۰، تیر ۱۳۷۳، صص۶۲–۶۷.
«فروزانفر و عروض فارسی (نگاهی به آراء عروضیِ استاد بدیعالزّمان فروزانفر در کتاب شرح مثنوی شریف)»، روزنامهٔ کیهان، ۲۹/۲/۱۳۷۳، شمارهٔ ۱۵۰۶۴، ص۱۴ (قسمت اوّل)؛ ۵/۳/۱۳۷۳، شمارهٔ ۱۵۰۶۹، ص۱۲ (قسمت دوم).
«عروض سنّتی و عروض جدید» [پاسخ به انتقاد آقای محمّدرضا محمّدیِ آملی از کتاب موسیقی شعر نیما]، مجلّهٔ گلچرخ، شمارهٔ ۸ و ۹، بهمن و اسفند ۱۳۷۲، صص۳۴–۳۵.
«نگاهی به دو کتاب در وزن و قافیهٔ شعر فارسی»، روزنامهٔ کیهان، ۱/۷/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۷۲، ص۶ (قسمت اوّل)؛ ۸/۷/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۷۸، ص۱۷ (قسمت دوم)؛ ۱۵/۷/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۸۴، ص۱۳ (قسمت سوم).
«غلطخوانی و غلطنویسی تا کی؟»، روزنامهٔ کیهان، ۱۷/۴/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۰۹، ص۱۷ (قسمت اوّل)؛ ۲۴/۴/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۱۵، ص۱۵ (قسمت دوم)؛ ۳۱/۴/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۲۱، ص۱۷ (تکمله)؛ ۷/۵/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۲۷، ص۶ ([صوابنامه])؛ ۱۴/۵/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۳۳، ص۱۳ (پاسخ به خانم ژاله ض)؛ ۴/۶/۱۳۷۲، شمارهٔ ۱۴۸۴۹، ص۶ (پاسخ به آقای مسعود آصفی).
«اختلافات آوایی و عروضی در شعر فارسی»، نوشتهٔ مسعود فرزاد، ترجمه و تحشیهٔ حمید حسنی، مجلّهٔ کیان، سال سوم، شمارهٔ ۱۱، فروردین ـ اردیبهشت ۱۳۷۲، صص۵۲–۵۶.
«عروضِ گلستان»، مجلّهٔ گلچرخ، شمارهٔ ۵، بهمن ۱۳۷۱، صص۶۷–۷۲ (قسمت اوّل)؛ شمارهٔ ۶، اردیبهشت ۱۳۷۲، صص۶۳–۶۷ (قسمت دوم)؛ شمارهٔ ۷، شهریور ۱۳۷۲، صص۶۴–۷۰ (قسمت سوم).
«نکاتی دربارهٔ {زبان فارسی در عصر حافظ }»، مجلّهٔ زبانشناسی، سال نُهُم، شمارهٔ ۲ (شمارهٔ پیاپی: ۱۸)، پاییز و زمستان ۱۳۷۱، صص۹۶–۱۰۰.
«بحثی دربارهٔ قالبهای آزاد شعر نیمایی»، هفتهنامهٔ کیهان هوایی (ویژهٔ هنر و ادب)، ۲۷/۸/۱۳۷۱ (۱۸/۱۱/۱۹۹۲)، شمارهٔ ۱۰۰۷، ص۸ (بخش نخست کتاب موسیقی شعر نیما، نوشتهٔ نگارنده، صص۵۲–۷۲).
«نگاهی به تاریخچهٔ عروض و سیر تحقیقات عروضی از آغاز تا امروز»، هفتهنامهٔ کیهان هوایی (ویژهٔ هنر و ادب)، ۲۸/۱۲/۱۳۷۰ (۱۸/۳/۱۹۹۲)، شمارهٔ ۹۷۴، صص۴–۵ (قسمتی از کتاب موسیقی شعر نیما، صص۱۹–۴۹).
«بحث در وزن شعر» [دربارۀ پاسخِ آقای عزّتاللّه فولادوند به انتقادِ آقای اکبر پیلهوری از شعر فولادوند]، مجلّهٔ آینده، سال هفدهم، شمارهٔ ۹–۱۲، آذر-اسفند ۱۳۷۰، صص۸۱۹–۸۲۱.
«زبان فارسی و لغات اقتباسی» [پاسخ به مقالۀ آقای بابک جلالی]، روزنامهٔ اطّلاعات، ۱۱/۱۰/۱۳۶۹، شمارهٔ ۱۹۲۲۸، ص۶.