بعضی دوستان بارها پرسیده‌اند:«رمانتیسم» درست است یا «رمانتیزم»؟«اوتیسم» بگوییم یا «اوتیزم»؟ ✅ اگر می‌خواهید کسی را از سرگردانی نجات دهید، کافی‌ست به او بگویید که «ـیسم» را از فرانسوی (isme-) گرفته‌ایم و «ـیزم» را از انگلیسی (ism-) اقتباس کرده‌ایم. نویسنده: سید حمید حسنی
واژهٔ «داوطلب» از کجا آمده؟ 🔹 «داو» واژه‌ای فارسی به‌معنی نوبت و نوبتِ بازی‌ست.🔹 «طلب» < «طلبنده» واژه‌ای فارسی‌شده به‌معنی طلب‌کننده و درخواست‌کننده است.فعل «طلبیدن» برگرفته از واژهٔ «طلب» (عربیِ کلاسیک) است و با امکانات ویژهٔ فعل ساده (فعل بسیط) ساخته شده‌است. 🔹 جمعِ «داوطلب»، «داوطلبان» است. 🔑 نکته: کاربرد فعلِ «طلبیدن» در زبان …
واژۀ «نمونه» امروزه در کاربردِ صفتی‌اش دربارۀ کسی یا چیزی به کار می‌رود که در نوعِ خود برتر است و می‌تواند الگوی دیگران باشد:دبیرِ/ معلمِ/ کارآفرینِ/ محلۀ/ مدرسۀ نمونه. اما جالب است بدانید که «نمونه» در متونِ کهنِ فارسی در کاربردِ صفتی‌اش به معنیِ زشت و بی‌ریخت و نازیباست:احمدک را که رخ نمونه بُوَد/آبله …
بنویسیماین فیلم‌و چن بار دیده‌م.هنوز ناهار نخورده‌م.مونده‌م چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومده‌ن. ننویسیماین فیلم‌و چن بار دیدم.هنوز ناهار نخوردم.موندم چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومدن. نویسنده: بهروز صفرزاده
زمانی که دانش زبان‌شناسی ــ به‌معنای نوینِ آن ــ بنیاد نهاده شد، دستور زبان و، به‌تبعِ آن، فن ویرایش کم‌کم دستخوش دگرگونی شد، رفته‌رفته از حالتِ سنتی و تجویزی فاصله گرفت، و شکلِ توصیفی به خود گرفت.در دستور سنتی قواعد را می‌نوشتند، مثال‌ها را غالباً خود می‌ساختند، و همه را به اهل زبان می‌خوراندند …
م + ب + د + أم + ن + ش + أ حرف پایانیِ دو واژهٔ «مبدأ» و «منشأ»، الف با همزه بر روی آن است نه الف و همزهٔ تنها. 🔹 گاهی می‌بینیم که این دو را به‌شکل «مبداء» و «منشاء» می‌نویسند. این شیوه درست نیست؛ چون الف و همزهٔ تنها ویژهٔ …
نظامی گنجوی یا گنجه‌ای هر کدام از مثنوی‌های خمسه یا پنج گنجِ خود را بر وزنی جدا و مستقل سروده‌است. هرگاه این پنج وزن را بشناسید، اگر کسی بیتی از خمسه برایتان بخوانَد، بی‌درنگ می‌توانید نام آن مثنوی را به او بگویید.نام مثنوی‌ها و وزن‌های آن‌ها، به‌ترتیب، عبارت‌اند از:۱. مخزن‌الاسرار: مُفْتَعِلُن مفتعلن فاعِلُن (از …
📌 آیا می‌دانستید عددی به نام «تیلیارد» وجود ندارد؟📌 فهرست اعداد اصلیِ رایج در فارسی، از چهار تا بیست‌وپنج رقمی:هزار (سه صفر)میلیون (شش صفر)بیلیون (به آمریکایی: میلیارد) (نُه صفر)تریلیون (دوازده صفر)کوآدریلیون (پانزده صفر)کوینتیلیون (هجده صفر)سکستیلیون (بیست‌ویک صفر)سپتیلیون (بیست‌وچهار صفر) نویسنده: سید حمید حسنی
املای واژهٔ «غامض»، به‌معنی پیچیده و دشوار و همچنین سخنِ پیچیده و دشوار، با «غ» و «ض» است نه با «غ» و «ز». 🔸 گاهی، حتی بعضی خواص، به‌اشتباه و تحت تأثیرِ «غمزه»، این واژه را به‌صورت «غامز»* می‌نویسند. «غمزه» یعنی ناز و کرشمه با حرکاتِ چشم.🔸 نکتهٔ ۱: «غَمْضِ عین» اصطلاحی ادیبانه و تقریباً …
فعل مرکب «قابل‌داشتن»، به‌معنی «قابل‌بودن» و «قابلیت داشتن»، از چند دهه پیش به‌کار می‌رود و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان و نباید آن را نادرست دانست. 🔹 این کاربرد را اهل زبان به‌طور طبیعی و براساس نیاز ساخته‌اند و به‌کار می‌برند. این فعل در زبان رسمی تقریباً هرگز به‌کار نمی‌رود، اما در ادبیات داستانی تاحدودی به‌چشم می‌خورَد. 🔹 …
